中国正在发生变化，巨大的机遇依然存在
‘De Chinese middenklasse heeft steeds meer behoefte aan luxe buitenlandse producten’
Tekst Jean-Paul Taffijn
Terwijl wij in Nederland een nieuwe lockdown nog continu als een zwaard van Damocles boven ons hebben bungelen, is in China het gewone leven maanden geleden alweer opgepakt. De economie draait er inmiddels harder dan vóór corona. Dat werpt de vraag op wat ondernemers daar zakelijk mee moeten.
Dit is een uitgelezen moment om de Chinese markt te betreden. Dat zegt Marion Tjin-Tham-Sjin, en niet puur uit eigen belang. Haar bedrijf Splendid China helpt bedrijven de Chinese markt op. De Groningse – twee jaar geleden uitgeroepen tot wereldzakenvrouw van het jaar – heeft goede argumenten. ,,Het BNP blijft maar stijgen in China. De middenklasse groeit heel snel en die heeft een steeds grotere behoefte aan buitenlandse producten. Luxegoederen, kwaliteitsgoederen, spullen die aanzien geven, die gaan hard en blijven hard gaan.’’
Babypoeder is daarvan misschien wel het bekendste voorbeeld. Is ook van Chinese makelij te krijgen, maar aan de Europese variant wordt meer kwaliteit toegedicht. De dikke rijen voor de tasjeswinkels van Louis Vuitton kennen we ook allemaal. China ontwikkelt zich al een hele tijd van een land waar vooral goedkope producten werden gemaakt en geëxporteerd naar een economie met een reusachtige vraagkant.
Om die ontwikkeling een extra slinger te geven, staat in het onlangs opgeleverde vijfjarenplan van de Communistische Partij dat de Chinese economie nog minder afhankelijk moet worden van export. Marion Tjin-Tham-Sjin: ,,De binnenlandse markt wordt gestimuleerd en dat is ook voor buitenlandse bedrijven goed. Door de maatregelen, zoals het verlagen van de BTW, moeten burgers meer financiële armslag krijgen om de vraag aan te zwengelen. Het idee is dat ze zo meer Chinese producten gaan kopen, maar buitenlandse goederen gaan gewoon mee met de stijgende vraag.’’
ANDERHALF MILJARD
Daar een fabriek openen voor de export van Chinese producten is daarom niet zo’n goed idee. ,,Dat is geweest. De lonen stijgen sterk.’’ De Chinese consumentenmarkt zelf bedienen, juist wel. ,,De export mag dan wat minder aandacht krijgen de komende jaren, de Chinese markt zelf is met bijna anderhalf miljard mensen groot zat. En voor buitenlandse producten voorzie ik alleen maar een verdere groei.’’
Diezelfde kansen ziet ook Steven Brakman, hoogleraar Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. ,,China gaat als een raket. Juist de nadruk op de binnenlandse markt is positief, een kans. Zelfs het immense handelsverdrag dat China sloot met Australië en Nieuw-Zeeland is vooral gunstig voor ons. De afzetmarkt wordt er alleen maar groter van. Hoe meer mensen in China profiteren van de stijgende welvaart, des te groter zijn de kansen voor Europese bedrijven om hun producten daar te slijten.’’
De positie van China in de wereldeconomie verandert versneld van een toeleverancier in een vraagmarkt. Brakman: ,,Corona heeft ons keihard op de feiten gedrukt. Het risico van een wereldeconomie die zo verfijnd is, is eigenlijk te groot. Alles draait precies in elkaar, van productie via transport tot afzet bij de consument. Dat hebben we in de loop van decennia uiterst efficiënt en goedkoop in elkaar geweven, maar we zien nu de nadelen. Als door een onverwachte schok als dit virus één schakeltje omvalt, dan wiebelt het hele systeem meteen. We hebben geleerd dat we weerbaarder moeten zijn tegen dit soort schokken. Hoelang die les duurt, is overigens de vraag, want de hang naar zo goedkoop mogelijk blijft altijd.’’
SLIMMER PRODUCEREN
Toch ziet Brakman hoe die lessen nu langzaam maar zeker in de praktijk worden gebracht. ,,De afgelopen jaren zag je al wel dat bedrijven hun productiecentra wat meer gingen verspreiden. Om leveringsproblemen op te vangen, maar zeker ook om sneller en flexibeler te kunnen leveren. Dat is iets duurder, dus het is de vraag of aandeelhouders dat leuk blijven vinden als het coronastof over een tijd is neergedaald.’’
Om de hogere kosten van een schokbestendiger systeem op te vangen, moet West-Europa doen waar het goed in is: slimmer produceren. ,,Ik denk dat de automatisering verder versnelt. Robots worden niet ziek, dat is dus ook het opvangen van bedrijfsrisico’s. Thuiswerken neemt een vlucht. Scheelt ook kosten. Voor Nederlandse werknemers is dat ook een bedreiging trouwens. Het is een kwestie van tijd voordat werkgevers concluderen dat het niet uitmaakt of iemand om de hoek, of in een land met lagere lonen vanuit huis werkt. Anderzijds wordt het eenvoudiger om veelgevraagd talent van over de grens binnen te halen.’’
Terug naar China. Letterlijk. Vanuit het kantoor in Shanghai bewerkt Asia Assist de Chinese binnenlandse markt. De beide uit Drenthe afkomstige ex-collega’s bij Coolblue Jean-Paul Schmitz en Jelmer de Jong brengen Europese merkproducten op de Chinese (online) markt. Naast een kantoor in Rotterdam, is de Chinese havenstad Shanghai de belangrijkste plek. Daar werken bijna zestig medewerkers aan de introductie van een keur aan producten op de belangrijkste Chinese online platforms.
,,China is booming!’’, vertelt De Jong. ,,Afgelopen Singles Day hadden we een groei in het aantal verkopen van 100 procent ten opzichte van 2019.’’ Het gaat heel goed, na een dikke dip in het vroege voorjaar. ,,We werden toen van verschillende kanten getroffen door de coronamaatregelen. De havens zaten op slot, dus voorraden uit Europa kwamen er niet meer in. Onze warehousemedewerkers zaten voor een groot deel vast in de rest van het land. Ze waren voor het Chinese Nieuwjaar naar hun familie gereisd en mochten vanwege de reisbeperkingen niet terug. De fabrieken in Nederland en de rest van Europa produceerden minder. Alles bij elkaar zorgde dat ervoor dat we uitverkocht waren, maar niet meer konden leveren. En voor wat er nog wél was, moesten torenhoge transportkosten worden betaald.’’
GROEIEN ALS KOOL
Dat betekende voor het eerst in het succesvolle bestaan van Asia Assist dat mensen ontslagen moesten worden en salaris ingeleverd. Het is dat het bedrijf in januari een flinke investering had opgehaald. Anders was het misschien wel afgelopen geweest. Dat was toen. Nu gaat het weer hard omhoog. ,,We groeien 70 procent ten opzichte van 2019, maar we hadden voor corona op 200 procent gebudgetteerd.’’
Die groei komt voor een groot deel omdat het in China al heel lang weer business as usu al is. ,,De e-commerce groeit als kool en dat merken onze Europese klanten ook. Dit is een fantastisch moment om de Chinese markt op te gaan. Naar verwachting wordt in 2025 twee derde van alle pakketjes wereldwijd in Zuidoost-Azië gekocht.’’
In de barre tijden zonder reismogelijkheden hadden de ondernemers mooi de tijd na te denken over de beste strategie om met dat feit om te gaan. ,,We willen er sterker uitkomen, de organisatie verder verbeteren. We hebben veel geleerd en plannen gemaakt.’’
Die reiken voorbij de Chinese landsgrenzen. ,,We gaan uitbreiden in Zuidoost-Azië, omdat daar nog heel veel kansen liggen. Zeker ook voor Europese bedrijven.’’
